مروری بر تحولات جنگ قره‌باغ از ابتدا تا پایان نبرد / تحقق رویای ۳۰ ساله و دور از دسترس جمهوری آذربایجان در کمتر از ۲ ماه + نقشه و تصاویر

سرانجام پس از ۲۶ سال ارتش ارمنستان از مناطق اشغالی خاک جمهوری آذربایجان (مناطقی جدای از قره باغ) خارج شده و کنترل موقت منطقه قره باغ نیز به نیروهای صلح بان ارتش روسیه سپرده شد.

سرویس جهان مشرق _ نبرد منطقه قره باغ که از روز ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی آغاز شده بود سرانجام با امضای معاهده آتش بس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که با وساطت دو کشور روسیه و ترکیه انجام گرفته بود به پایان رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جنگی که به قیمت کشته و زخمی شدن بیش از ۱۰ هزار نفر از قوای نظامی و غیر نظامیان دو کشور (که بخش عمده تلفات مربوط به ارمنستان است) با پیروزی قاطع طرف آذری به پایان رسیده و سرانجام پس از ۲۶ سال ارتش ارمنستان از مناطق اشغالی خاک جمهوری آذربایجان(مناطقی جدای از قره باغ) خارج شده و کنترل موقت منطقه قره باغ نیز به نیروهای صلح بان ارتش روسیه سپرده شد تا در فرصت مقتضی نسبت به تعیین سرنوشت ساکنان این منطقه با نظارت سازمان ملل متحد تصمیم گیری شود.

آخرین تمرین نظامی پیش از شروع جنگ

اگرچه در طول ۳۰ سال گذشته همواره درگیری‌های کوچک و بزرگ در منطقه قره باغ میان ارتش دو کشور وجود داشته است اما آخرین مورد درگیری‌های پیش از جنگ بزرگ اخیر از جهاتی منحصر به فرد و خاص بود.

در روزهای ابتدایی مرداد ماه سال جاری (میانه ماه جولای میلادی) رسانه‌های دو طرف از درگیری‌های نسبتا سنگین در مناطق مرزی دو کشور در شرق قره باغ خبر دادند. ارتش جمهوری آذربایجان بدون استفاده از قوای پیاده و زرهی اقدام به حملات سنگین پهپادی و توپخانه‌ای به مواضع ارتش ارمنستان در شرق و شمال منطقه قره باغ کرده بود.

پهپاد انتحاری اسکای استرایکر که توسط پدافند ارمنستان شکار شده است

نخستین بار نظامیان آذری از تسلیحات مدرنی که در سالهای اخیر از متحدان خود نظیر رژیم صهیونیستی خریداری کرده بودند استفاده کردند. در موج نخست حملات نظامیان ارتش جمهوری آذربایجان سنگرهای مرزی قوای ارمنی را با استفاده از موشک‌های ضد زره سری Spike ساخت اسراییل هدف قرار دادند و سپس برای حمله به مواضع عمقی تر رقیب شروع به شلیک پهپادهای انتحاری کردند.

الهام علی اف در حال بازدید از مقر ارتش و خودروهای حامل موشک Spike

از سال ۲۰۱۰ به این سو ارتش جمهوری آذربایجان که به شکل سنتی کاربر تسلیحات ساخت شوروی سابق و روسیه بود دست به خرید گسترده تسلیحاتی از رژیم صهیونیستی زد که طیف وسیعی از پهپادهای شناسایی و انتحاری از مهمترین بخش های قراردادهای امضا شده میان دو طرف بود.

لیست تسلیحات خریداری شده توسط جمهوری آذربایجان از رژیم صهیونیستی

پهپادهایی نظیر هاروپ، هارپی، هرون، هرمس ۴۵۰ و ۹۰۰، اسکای استرایکر و اوربیتر۳ به تعداد بسیار زیادی توسط ارتش این کشور خریداری شده و نخستین بار به شکل گسترده در درگیری با ارتش ارمنستان مورد استفاده قرار گرفت.

لیست تسلیحات خریداری شده توسط جمهوری آذربایجان از رژیم صهیونیستی

در این موج درگیری‌ها ارتش ارمنستان با استفاده از سامانه‌های پدافند موشکی و سیستم های جنگ الکترونیک خود حدود ۱۰ تا ۱۵ فروند پهپاد رقیب را سرنگون کرد و بدین وسیله خود را پیروز این موج از درگیری پراکنده میان دو طرف میدانست. البته قابل ذکر است که در تمام سالیان گذشته تقریبا تمامی حملات ارتش جمهوری آذربایجان به منطقه قره باغ توسط ارمنستان دفع شده بود اما اینبار تفاوتی بزرگ و عبرت آموز برای جمهوری آذربایجان داشت.

پهپاد اسراییلی اوربیتر۳ سرنگون شده توسط پدافند ارمنستان

در واقع فرماندهان ارتش این کشور تنها یک تمرین نظامی و مانور واقعی را برای حمله ۲ ماه بعد خود انجام داده بودند تا نظامیان این کشور از آمادگی ذهنی کافی برای چگونگی نبرد با دشمن برخوردار باشند.

آغاز جنگ بزرگ قره باغ با فرماندهی میدانی ترکیه

کشور جمهوری آذربایجان از بدو تاسیس خود همواره در بسیاری از فاکتورهای حیاتی نسبت به رقیب خود ارمنستان برتری داشته است؛ از جمله در مبحث جمعیت و نیروی انسانی، قدرت اقتصادی و میزان تولید ناخالص ملی، ارتش بزرگتر با حجم و کیفیت نجهیزاتی برتر نسبت به رقیب، اما همواره در برابر ارتش ارمنستان در میدان نبرد ناکام بودند.

حلقه مفقوده و آنچه این کشور در میدان رزم به آن احتیاج داشت فرماندهی صحیح و حرفه ای قوا و استفاده از فاکتورهای برتری این کشور نسبت به ارمنستان بود. چیزی که به مدد ورود ترکیه به عنوان کشوری که ارتش آن عضو ناتو بوده و با بالاترین استانداردهای موجود نظامی به طراحی عملیات و مدیریت میدان نبرد میپردازد محقق شد.

پهپاد Bayraktar TB۲ و سامانه‌های پدافند که تا کنون شکار کرده است

تقریبا در نخستین روزهای موج آخر درگیری در مرداد ماه بود که رسانه‌ها تصاویری از امضای قراردادهای همکاری نظامی میان ترکیه و جمهوری آذربایجان منتشر کردند که ظاهرا صادرات تکنولوژی پهپادی بخشی از مفاد این قرارداد بود. اما شاید کمتر کسی تصور میکرد تنها ۲ ماه بعد ارتش ترکیه با وارد کردن ۸ فروند پهپاد رزمی Bayraktar TB۲ به همراه سامانه‌های اخلالگر Koral و اعزام چند هزار مزدور تکفیری از سوریه و لیبی به قره باغ مدیریت و فرماندهی جنگی بزرگ برای بازپس گیری این منطقه را به دست گیرد.

سامانه اخلال الکترونیک کورال

در واقع اینبار دیگر خبری از اشتباهات بزرگ فرماندهان آذری و بر باد رفتن آرزوهای دیرینه برای پس گرفتن خاک اشغالی این کشور نبود و تقریبا در پایان هفته نخست جنگ، روند میدانی کاملا یکطرفه شده و ارتش ارمنستان بدون اینکه بتواند تلفات و خسارات خاصی به رقیب وارد کند تنها مشغول عقب نشینی تدریجی از این منطقه بود.

تحلیلی بر تاکتیک‌های نظامی ترکیه برای کسب پیروزی

درس بزرگی که قوای متحد در درگیری قبل در برابر ارتش ارمنستان فرا گرفتند این بود که با توجه به تراکم شدید سامانه‌های پدافندی ارمنستان در محدوده کوچک قره باغ، امکان عملیات امن پهپادهای رزمی، شناسایی و انتحاری برای آنها وجود نداشته و نخست باید نسبت به ایجاد منطقه امن هوایی اقدام کرد.

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4
نابودی ادوات پدافندی و زرهی ارتش ارمنستان از دید دوربین پهپادهای انتحاری

بدین منظور همزمان رادارهای هوابرد آواکس ارتش ترکیه و سیستم های مخصوص جمع آوری سیگنال‌های راداری اقدام به کشف موقعیت مواضع پدافندی ارتش ارمنستان میکردند. سپس سامانه اخلالگر و جنگ الکترونیک Koral که در گذشته عملکرد درخشان خود در سوریه و لیبی را به نمایش گذاشته بود اقدام به اشباع و فریب دادن رادارهای پدافند ارتش ارمنستان میکرد.

تصویر ماهواره‌ای از حضور جنگنده‌های F۱۶ نیروی هوایی ترکیه در خاک جمهوری آذربایجان

در این هنگام پهپادهای شناسایی_رزمی بیرقدار از راه رسیده و با استفاده از بمب‌های MAM_L لانچرهای پدافندی ارمنستان را نابود میکردند. برخی مواقع نیز پهپادهای بیرقدار در نقش شناسایی وارد منطقه نبرد میشدند و ارتش جمهوری آذربایجان با شلیک پهپادهای انتحاری Harop اقدام به نابودی پرتابگرهای سیستم پدافندی ارتش ارمنستان میکردند.

پرتابگر سامانه پدافندی S۳۰۰ ارتش ارمنستان لحظاتی پیش از نابودی توسط پهپاد انتحاری

این تاکتیک از روز نخست جنگ تا آخرین ساعات نبرد به کار گرفته شد و با نابود کردن ۲۵ واحد پدافندی ارتش ارمنستان از تور ام ۲ تا اس ۳۰۰ و SA۸ عملکردی درخشان از خود بر جای گذاشت.

مراحل مختلف کشف تا نابودی سامانه پدافندی مدرن Tor_M۲ ارتش ارمنستان توسط پهپاد بیرقدار

پس از کسب برتری کامل هوایی و سرکوب شدید پدافند موشکی ارمنستان، بایستی دومین مانع بزرگ برای پیشروی زمینی قوای متحد یعنی توان زرهی و توپخانه‌ای ارتش ارمنستان از میان برداشته میشد که در درگیری‌های سالهای اخیر و حتی هفته نخست جنگ بزرگ فعلی تلفات و خسارات شدیدی به ارتش جمهوری آذربایجان وارد کرده بودند.

نابودی راکت انداز توپخانه‌ای گراد ارتش ارمنستان

در اینجا نیز پهپادهای انتحاری آذری و بیرقدارهای ترکیه با خیالی آسوده از آسمان امن ایجاد شده، شروع به شکار و قتل عام ادوات زرهی و توپخانه‌ای ارمنستان کردند.

حجم تجهیزات نابود شده ارمنستان در ماه نخست نبرد آنقدر زیاد بود که تقریبا روزانه ۲ یا ۳ فیلم تبلیغاتی از سوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان تحت عنوان نابودی ده‌ها تانک و نفربر و توپ دشمن منتشر میشد و در روزهای پایانی جنگ پهپادهای ترکیه که دیگر چیزی برای شکار برای آنها باقی نمانده بود اقدام به کشف و نابودی تجمعات نیروهای پیاده ارمنی میکردند!

تانک T۷۲ ارمنی که توسط بمب MAM_L پهپاد ترکیه هدف قرار گرفته است

در سوی مقابل اما ارمنستان فاقد یک متحد قدرتمند نظیر ترکیه برای حمایت و فرماندهی صحیح میدان نبرد بود. اگرچه به طور کلی ارتش ارمنستان نسبت به رقیب خود جمهوری آذربایجان حرفه ای تر و منسجم تر بوده و از آموزش و نظم بهتری برخوردار بود، اما ورود یک ارتش عضو ناتو و برتری تکنولوژیک رقیب به طور کامل صحنه نبرد را تغییر داده بود.

کاروان ارتش ارمنستان در حال عقب نشینی از قره باغ

تنها متحد کشور ارمنستان یعنی روسیه نیز به دلایل مختلف از جمله اختلاف نظر شدید با نیکول پاشینیان نخست وزیر این کشور و این موضوع که به شکل قانونی و بر طبق قطعنامه‌های سازمان ملل ارتش ارمنستان اشغالگر بوده و این مناطق قانونا به جمهوری آذربایجان تعلق دارد، از مداخله مستقیم به سود متحد خود امتناع کرده و تنها در آخرین لحظات برای حفظ وجهه ارمنستان و نفوذ خود در منطقه قفقاز معاهده آتش بس و ایجاد نیروی حافظ صلح در قره باغ تا زمان تعیین تکلیف این منطقه را با همراهی ترکیه اجرایی کرد.

معاهده ای که بر اساس آن اگرچه هنوز منطقه قره باغ به شکل خودمختار بوده و جمهوری آذربایجان به آن تسلط ندارد اما موجب بازپسگیری بخش بزرگی از مناطق اشغال شده این کشور در جنگ سال ۱۹۹۴ همراه با اتصال منطقه تحت انزوای نخجوان به خاک اصلی این کشور از طریق کریدور برقرار شده با وساطت ترکیه شد.

رویایی که تحقق آن حدود ۳۰ سال به درازا انجامیده و شاید برای بسیاری از مردم جمهوری آذربایجان نیز به تدریج به دست فراموشی سپرده میشد اما این کشور با همراهی ترکیه موفق شد در کمتر از ۲ ماه رویای دیرینه بازپسگیری خاک اشغال شده خود را به واقعیت تبدیل کند.

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا اعتراضات آمریکا قره باغ جمهوری آذربایجان و ارمنستان روسیه جمهوری آذربایجان ارتش ارمنستان اسرائیل آذری ناتو سوریه نیکول پاشینیان رژیم صهیونیستی ارتش ترکیه شوروی سابق ارتش روسیه ترکیه لیبی پهپاد پدافند هوایی رادار قره باغ سامانه S۳۰۰ نخجوان تحولات منطقه اخبار داغ ارتش جمهوری آذربایجان پهپادهای انتحاری ارتش ارمنستان ارتش ارمنستان رژیم صهیونیستی منطقه قره باغ توپخانه ای دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۹۶۱۴۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امیر حیدری: هیچ‌کس قادر به تهدید جمهوری اسلامی و منافع ملی کشور نیست

به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، امیر سرتیپ «کیومرث حیدری» فرمانده نیروی زمینی ارتش، در بیست و ششمین دوره هیئت معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی که در پادگان «دژ» شهر خرمشهر برگزار شد، اظهار داشت: حضور تمامی شما دانشجویان دانشگاه‌های افسری را امری خجسته می‌دانم؛ چرا که شما با حضور خود در این مکان مقدس، پای در جغرافیایی نهاده‌اید که شاهد بزرگترین دلاوری‌ها، عظیم‌ترین حماسه‌ها و جانانه‌ترین ایستادگی‌ها در دفاع از این مرز و بوم بوده است.

امیر سرتیپ حیدری ادامه داد: بخش جدی و مهمی از تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی، با جانفشانی‌های بی‌مانند و سرسختانه سربازانی شکل گرفته است که با اخلاص و حسن نیت، دست به ساخت بزرگ‌ترین و شجاعانه‌ترین رویداد تاریخ معاصر ایران و جهان زده‌اند.

فرمانده نیروی زمینی ارتش با بیان اینکه اعضای کنونی هیئت رئیسه معارف جنگ شهید صیاد شیرازی از نسل همان دلیرمردانی هستند که سرسختانه در مقابل دشمنان ایستادگی نشان داده‌اند، افزود: تمامی اساتید، جانبازان و گردانندگان هیئت معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، از جمله کسانی هستند که هم در راه حراست از انقلاب و نظام اسلامی پایداری کردند و هم در جهت تداوم بخشیدن به راه بزرگانی نظیر شهید صیاد شیرازی و دیگر شهدای گران‌قدر هشت سال دوران دفاع مقدس، کوشیده‌اند.

وی عنوان کرد: امر خطیر تداوم بخشیدن به راه شهدا و انتقال دانش، دستاوردها، تجربیات و آموخته‌های آنها به نسل‌های آتی، مرهون بصیرت و اراده تزلزل‌ناپذیر اعضای هیئت معارف جنگ شهید صیاد شیرازی است.

امیر حیدری با اشاره به تقابل ارتش جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه نیروی زمینی و هوانیروز، با گروهک‌ها و فرقه‌های ضاله و منحط ضدانقلاب و ضدملی، گفت: سازمان چپگرای مارکسیستی مجاهدین خلق، که به حق یکی از منفورترین، بدنام‌ترین و بی‌آبروترین سازمان‌های سیاسی روی کره‌ی زمین است، در ابتدای تأسیس خود با طرح دعاوی مارکسیستی در قالب ایده‌های اسلامی، تلاش کرد تا با جذب افراد، به درون نظام و انقلاب اسلامی رخنه کند، اما این سازمان منفور، به سبب نداشتن بنیه‌های اعتقادی قوی و عدم همراهی روحانیت معزز با اندیشه‌های التقاطی و شائبه‌برانگیز آن گروهک، خیلی زود از فضای سیاسی و اجتماعی ایران کنار رفت.

فرمانده نیروی زمینی ارتش اضافه کرد: پس از بروز چنین مسائلی، این گروهک کوردل به انواع جنایات از قتل و ترور گرفته تا آدم‌ربایی و جاسوسی اقدام کرد تا از این طریق بتواند ضمن تقلا برای بر هم زدن نظم و امنیت کشور، به دشمن آن موقع ایران، یعنی رژیم بعثی عراق خوش‌خدمتی کند؛ به همین سبب از میانه جنگ تحمیلی، این گروهک به صورت علنی به همکاری با دولت صدام روی آورد و با این کار برای همیشه دچار نفرین الهی و لعن ابدی مردم ایران اسلامی شد.

وی با بیان اینکه علی‌رغم اعلام پایان جنگ میان ایران و عراق، این گروهک منافق، همچنان به شرارت‌های خود در مرز‌های کشور ادامه می‌داد، افزود: پس از پایان جنگ، نیروی زمینی به حسب وظیفه خود، مسئول تأمین امنیت در نوار مرزی کشور و نیز خنثی‌سازی و پاک‌سازی مناطق محلی از انواع ادوات و تجهیزات جنگی، نظیر مین و تله‌های انفجاری بود. با این حال نیرو‌های سازمان مجاهدین خلق، در طی عملیاتی مفتضحانه به مرز‌های کشور یورش آورده که نیروی زمینی و هوانیروز، با همکاری با نیروی هوایی ارتش، توانستند در طی عملیاتی موسوم به «مرصاد»، آن کوردلان را شکست داده و بر سر جای خود بنشانند.

امیر حیدری ادامه داد: پس از آن نیروی زمینی و هوایی ارتش، با تسلط بر وضعیت نوار‌های مرزی کشور، به مقر و پایگاه‌های منافقین حمله کرده و ضمن دستگیری و معدوم ساختن تمامی افراد این سازمان تروریستی، توانایی هرگونه اقدام نظامی را از این گروهک سلب کردند.

فرمانده نزاجا ضمن اشاره به علت نام‌گذاری هیئت معارف جنگ به نام شهید صیاد شیرازی، عنوان کرد: پس از ناتوانی و ناکامی محض منافقین در ناامن‌سازی نقاط مرزی کشور، این گروهک کوشید تا با برخی تغییرات تشکیلاتی، نظیر ازدواج‌های درون سازمانی خلاف دین و عرف اجتماعی، همدستی با رژیم بعثی عراق، تلاش برای جذب و فریب افراد ساده‌دل و نهایتاً ترور شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار نظیر شهید صیاد شیرازی که نقشی کلیدی در عملیات «مرصاد» ایفا کرده بود، به دشمنی با انقلاب اسلامی ادامه دهد. به همین دلیل است که این هیئت پس از شهادت آن عزیز بزرگوار، مزیّن به نام شهید سپهبد صیاد شیرازی شده است تا یاد و خاطره وی تا همیشه در دل‌ها و یاد‌ها زنده بماند.

سرتیپ حیدری در پایان خاطرنشان کرد: بحمدالله امروز با عنایت فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی)، تلاش راسخ و سستی‌ناپذیر نیرو‌های مسلح، به‌ویژه عزم جزم و اراده کوبنده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، هیچ گروه، سازمان و نهاد ضد ملی و ضد نظامی نمی‌تواند چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم، کشور یا منافع ملی آن را تهدید کرده و ان‌شاءالله این روند تا زمان ظهور حضرت حجت (عج) ادامه‌دار خواهد بود.

انتهای پیام/